نظر میرسیدعلی همدانی دربارۀ حقوق والدین و فرزندان

نویسندگان

یارعلی صادق اف

استاد زبان و ادبیات فارسی

چکیده

یکی از مسائل مورد توجه در جوامع بشری، موضوع تربیت فرزند است. این موضوع که تبیین کنندۀ مناسبات و مسئولیت های والدین دربرابر فرزندان است، توجه بسیاری از بزرگان علم و ادب ملت تاجیک، ازجمله میرسیدعلی همدانی را به خود معطوف داشته است. اگرچه مسئلۀ تربیت فرزند و ارتباط والدین و فرزندان در بسیاری از رساله های سیدعلی همدانی مطرح شده، در این مقاله مطالب مندرج در «ذخیره الملوک» درزمینۀ امور تربیتی مورد توجه قرار گرفته است. «ذخیره الملوک» شامل مقدمه ای کوتاه و ده باب است که باب چهارم آن باعنوان «در حقوق والدین و زوج و زوجه و اولاد و اقارب و اصدقا» شامل پنج قسم است که قسم سوم آن باعنوان «حقوق فرزندان»، دربردارندۀ نظرهای میرسیدعلی دربارۀ تربیت فرزندان است. این بخش با ذکر آیه ای از قرآن دربارۀ نیکویی در حق پدر و مادر آغاز شده و میرسیدعلی در ادامه با ذکر روایاتی به مهم ترین اصول تربیتی اشاره کرده است. حاتم عصازاده که یکی از محققان برجستۀ زندگی و فعالیت میرسیدعلی همدانی است، به محتوای پند و اخلاق در آثار این بزرگوار اعتبار جدی داده است. نگارندۀ این مقاله پس از بررسی محتوای تربیتی «ذخیره الملوک» به این نتیجه رسیده است که اهل پژوهش و تربیت باید مفاهیم تربیتی را از دریای اندیشۀ میرسیدعلی همدانی دریافت کنند و بعد با شرح لغات و توضیح برخی مسائل مشکل فهم، این مفاهیم را به مردم، به خصوص به نوجوانان و جوانان پیشنهاد و تقدیم نمایند.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

میرسیدعلی همدانی و «ذخیره‌الملوک» او

میرسیدعلی همدانی (۱۳۱۴-۱۳۸۶م)، نمایندۀ بزرگ علم و ادب و فلسفه و حمکت مشرق‌زمین، در رواج و توسعۀ تعدادی از علوم زمان خویش سهم بسزا داشته است. یکی از آثار مهم این عارف شهیر «ذخیره‌الملوک» است که موضوع آن را پند و نصیحت به شاهان و حاکمان و دیگر طبقات جامعه تشکیل می‌دهد. این اثر متشکل از ده باب است. عقیدۀ شاه عادل و رعیت‌پرور در باب پنجم این اثر باعنوان «در احکام ولایت و سلطنت و عمارت و حقوق رعایا ...

متن کامل

فلسفۀ اجتماعی میرسیدعلی همدانی

میرسیدعلی همدانی راجع به طبیعت حیوانی، زندگی اجتماعی و سیاسی، و اخلاق و آداب آدمیان اندیشه‌های جالب ‌توجه دارد. اندیشه‌های ایشان دربارۀ این مباحث در رساله‌های «ذخیره‌الملوک»، «آداب‌المشایخ»، و «مکارم‌الاخلاق» منعکس شده‌اند. در این مقاله، عقاید اجتماعی، سیاسی و اخلاقی میرسیدعلی با تکیه بر آثار او مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. از تحلیل وجوه گوناگون نظریات اجتماعی و سیاسی سیدعلی همدانی می‌توان ...

متن کامل

«رسالۀ شرحیه» میرسیدعلی همدانی

رسالۀ «مشارب‌الاذواق» میرسیدعلی همدانی ماهیت عرفانی داشته و مؤلف در آن به شرح اصطلاحات و مضامین قصیدۀ «خمریۀ میمیه» ابن‌فارض مصری پرداخته است. این اثر همچنین شرح و توضیح مسائل علم عروض را نیز دربرمی‌گیرد. هدف این رساله فهماندن محتوای قصیدۀ عرفانی «خمریۀ میمیه» به سالکان و تشریح مبانی اشارات و معانی عبارات آن به عارفان است. میرسیدعلی در تفسیر این قصیۀ عرفانی، جمال خداوند را مقصود کلی برای لذت وص...

متن کامل

رسالة «منامیه» از میرسیدعلی همدانی

رساله‌نویسی از روزگاران گذشته در دنیای اسلام رواج داشت و دانشمندان و ادبا، نکته‌ها و یافته‌های مهم و ضروری خود را در قالب رساله عرضه می‌کردند. کار رساله‌نویسی‏ در روزگار میرسیدعلی همدانی (713-786ه‍.ق/ 1313-1384م.)، یعنی سدة هشتم هجری نیز چون بسیاری دیگر از دوره‌ها رونق فراوان داشته است؛ چنان‌که بیشتر آثار هم‌روزگاران وی در قالب رساله نوشته شده است. در میان رساله‌نویسان آن روزگار، نام سیدعلی همد...

متن کامل

مثنوی «هفت وادی» میرسیدعلی همدانی

میرسیدعلی همدانی از زمرۀ عارفان و ادیبان پرکاری است که آثار فراوان علمی و ادبی تألیف کرده است و محققان تعداد آن‌ها را بیش از ۱۷۰ نسخه دانسته‌اند. یکی از آثار باقی‌ماندۀ او مثنوی هفت وادی است که ۶۴۲ بیت دارد. دربارۀ منسوب بودن این مثنوی به میرسیدعلی همدانی میان محققان اختلاف‌نظر وجود دارد. برخی چون هرمان اته، اشپرینگر و علی محمدی خراسانی این مثنوی را اثر عطار نیشابوری دانسته‌اند؛ اما سع...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
رودکی ( پژوهش های زبانی و ادبی در آسیای مرکزی )

جلد ۱۲، شماره ۳۲، صفحات ۴۶-۵۵

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023